Kinderen met een hoge intelligentie en een ontwikkelingsstoornis zoals ADHD, autisme of dyslexie, worden ook wel twice exceptional genoemd. Bij deze kinderen zien we vaak een specifiek beeld van uitdagingen en talenten. Dit maakt het niet altijd eenvoudig om ze goed te begeleiden. Veel ouders en professionals zoeken daarom naar een label om te begrijpen waar een kind tegenaan loopt. Maar is die label-benadering wel de beste aanpak? Bij HBpunt denken we dat het loslaten van labels en het kijken naar de individuele sterktes en zwaktes van een kind beter werkt. Dit gedachtegoed sluit naadloos aan bij de inzichten uit de training Sterkte-Zwakte Heuristiek van Agnes Burger-Veldmeijer en Alexander Minnaert, die onze collega’s Lareen Troost (orthopedagoog) en Linda Polstra (jeugd- en gezinsprofessional) recent hebben gevolgd.
Twice exceptional kinderen laten kenmerken zien die soms overlappen met hoogbegaafdheid, maar ook met bijvoorbeeld autisme of ADHD. Dit maakt het lastig om te achterhalen waar bepaalde gedragingen vandaan komen. Toch pleit de Sterkte-Zwakte Heuristiek ervoor om minder te focussen op het label en meer op het totaalbeeld van het kind. Lareen licht toe: “Wat ik het belangrijkste inzicht vond, is dat je echt die labels los mag laten. Het is niet A of B, maar het gaat erom dat je kijkt naar waar de kracht van het kind ligt en waar de ondersteuningsbehoefte zit. Dat geeft mij meer handvatten om daadwerkelijk iets te kunnen betekenen.” Deze benadering past goed bij de visie van HBpunt. Hoogbegaafdheid zit vol uitdagingen en mogelijkheden, daar geloven wij in. Door verder te kijken dan het label, kunnen we begeleiding bieden die passend is bij het kind.
De Sterkte-Zwakte Heuristiek: wat is het?
De Sterkte-Zwakte Heuristiek is een diagnostisch model dat helpt om een volledig kindbeeld te vormen door te kijken naar verschillende componenten, zoals:
– Cognitieve vaardigheden (zoals verbaal vermogen en kritisch redeneren)
– Sociaal en emotioneel functioneren
– Motorische ontwikkeling
– Hobby’s en interesses
Door deze factoren in kaart te brengen, wordt zichtbaar waar de sterke kanten van het kind liggen en waar extra ondersteuning nodig is. Linda vertelt: “Het mooie van dit model is dat je heel inzichtelijk kunt maken waar een kind goed in is en waar het tegenaan loopt. Bijvoorbeeld: een kind dat moeite heeft met concentratie, maar wel heel goed kan tekenen, kan dit talent gebruiken om andere vaardigheden te ontwikkelen. Zo zet je de sterktes in om zwaktes te overwinnen.”
Praktische toepassingen voor ouders en scholen
Deze benadering is niet alleen nuttig voor ons als professionals, maar ook voor ouders en leerkrachten. Het helpt om te begrijpen waarom een kind op bepaalde gebieden uitblinkt en op andere gebieden worstelt. Ouders en scholen kunnen op deze manier beter inspelen op de behoeften van het kind. Lareen benadrukt het belang van verwachtingsmanagement: “Veel ouders willen weten: is mijn kind hoogbegaafd of autistisch? Maar de vraag is: waarom is dat label zo belangrijk? Waar het om gaat, is: wat heeft je kind nodig om te groeien? Door te kijken naar interesses en talenten kun je vaardigheden ontwikkelen die helpen om met uitdagingen om te gaan.” Voor scholen betekent dit dat ze niet alleen moeten focussen op de problemen van een kind, maar juist moeten kijken naar de mogelijkheden. Bijvoorbeeld door lesstof aan te passen aan de sterke kanten van het kind of door ruimte te geven voor interesses die het kind motiveren.
Waarom past deze aanpak bij HBpunt?
Bij HBpunt zetten we ons in om hoogbegaafde kinderen te begeleiden op een manier die past bij hun eigen talenten en uitdagingen. De inzichten uit de Sterkte-Zwakte Heuristiek versterken onze visie: labels zijn niet leidend, maar het individuele kind staat centraal. Linda vat het mooi samen: “Het sluit zo goed aan bij hoe wij werken bij HBpunt. We kijken naar het kind als individu. Wat heeft dit kind nodig? Hoe kunnen we zijn of haar talenten inzetten om uitdagingen te overwinnen? Dat is de kern van wat wij doen.” Door deze benadering kunnen we niet alleen kinderen met hoogbegaafdheid beter begeleiden, maar ook kinderen die te maken hebben met twice exceptional kenmerken. De Sterkte-Zwakte Heuristiek biedt een frisse kijk op de begeleiding van twice exceptional kinderen. Door verder te kijken dan labels en te focussen op de combinatie van sterktes en zwaktes, kunnen we passende ondersteuning bieden.
Wil je meer lezen over onze begeleiding bij Twice Exceptional? Dat kan hier.
